Nebulosak

Seguraski baduzu haien aditzea, baina ez dakizu zehazki zer den.

Nebulosak dira gasez eta hauts kosmikoz osatutako izarrarteko espazioaren guneak. Izar bat jaiotzera doan tokiak izan daitezke, edo gertuko beste izar batzuek argitutako izar hilen hondarrak.

Nebulosak hautsez eta gasez eginak daude, nagusiki hidrogenoz eta helioz. Nebulosa batean hautsa eta gasak oso sakabanatuta daude, baina grabitatea has daiteke hauts eta gas multzoak elkartzen. Talde horiek gehiago eta handiagoak egiten diren heinean, haien grabitatea indartuz eta indartuz doa.

Azkenik, hauts eta gas multzoa hain handi bihurtzen da, non bere grabitate propioagatik kolapsatzen baita.

Kolapsoak hodeiaren erdian dagoen materiala berotu egiten du, eta nukleo bero hori izar baten hasiera da.

Izar bati erregaia amaitzen zaionean, asko botatzen du bere materialetik espaziora. Material honetatik izar berriak sortzen dira. Beraz, izarretako materiala birziklatua da.

Nola ikusten dira nebulosak?

Astronomoek teleskopio oso indartsuak erabiltzen dituzte urrutiko nebulosen irudiak hartzeko.
Teleskopio espazialek, hala nola NASAren Spitzer Teleskopio Espazialak eta Hubble Teleskopio Espazialak, urrutiko nebulosen irudi asko harrapatu dituzte.

Spitzer Teleskopio Espazialak

Hubble Teleskopio Espazialak

Hauek dira unibertsoan aurki ditzakezun nebulosetako batzuk:

Inurriaren Nebulosa

Lurretik 3.000 argi-urtera dago. Horrela deitzen da, inurri baten burua eta toraxa gogorarazten dituelako.

Hegoaldeko Eraztunaren Nebulosa

2000 argi-urteko distantziara dago; bi izarrek osatzen dute; kolore diferentzia da berau osatzen duten gasen arteko tenperatura diferentziaren ondorioa.